Terug naar overzicht

‘Energie bundelen rond een gemeenschappelijk project’ – Het verhaal van Notre Dame de Stockel

Notre-Dame de Stockel in Sint-Pieters-Woluwe biedt plaats aan 88 bewoners. Het woonzorgcentrum doet mee aan het Tubbe-experiment, met een ‘levensproject’ dat de individuele vrijheid van mensen verzoent met het gemeenschapsgevoel, zowel bij de medewerkers als bij de bewoners. Terwijl het personeel het principe van de relatiegerichte zorg al toepast, leek het voor de directie interessant om bepaalde beslissingen over de organisatie van het gemeenschapsleven in handen van de ouderen te leggen en om zinvolle activiteiten op te zetten – of die te intensiveren.

Zoals in vele Belgische instellingen kwam ook hier corona over de vloer. Het virus heeft in de verschillende golven de fysieke en mentale gezondheid van de bewoners van Notre-Dame de Stockel aangetast, leggen directrice Pascale De Koster en Halima Lazraq en Anne De Witte, respectievelijk directieassistente en logopediste, uit. Daardoor is het opzetten van het Tubbe-proces vertraagd.

Dat proces was hier vlak voor de eerste COVID-aanvallen al aangevat, in verschillende sessies en met gemengde medewerkersgroepen, waaraan alle diensten en beroepen van het huis door elkaar heen deelnamen. De sessies stelden de deelnemers in staat om vrijuit hun diverse visies uit te spreken over wat ‘HET ideale rusthuis’ zou moeten zijn: warmhartig en een bron van welzijn. Een oefening die volgens onze gesprekspartners des te rijker was omdat de ideeën vrijuit konden stromen, met persoonlijke accenten. Eén plus één werd drie, door het samenbrengen van collega’s die elkaar gewoonlijk niet vaak ontmoeten.

De crisis heeft dat mooie elan dus de pas afgesneden, maar het trio twijfelt er niet aan dat het proces zal worden hervat zodra de situatie dat toelaat. Want in Notre-Dame de Stockel is er een gunstige voedingsbodem gelegd, volgens Pascale De Koster, Halima Lazraq en Anne De Witte. ‘In feite waren we, zonder het over “Tubbe-realisaties” te hebben, al bezig met het organiseren van dingen die passen in het model en zijn filosofie. Dankzij Tubbe zullen we dat kunnen voortzetten en nieuwe zaken kunnen bedenken. Het is een rode draad die zowel medewerkers als inwoners rond een gemeenschappelijk doel zal samenbrengen. Omdat in Tubbe iedereen zich betrokken voelt. In tegenstelling tot sommige methodes of stromingen die zich op de bewoners concentreren, betrekt Tubbe het personeel erbij, en die betrokkenheid kan de arbeidsvreugde doen toenemen.’

Nu al inspiratie

Aan welke vroege ‘Tubbe-realisaties’ denken onze gesprekspartners? Er is alvast geen gebrek aan kleine en grote voorbeelden! Zo is er de collega-verpleegkundige die dolgraag danst en zingt, en die nu de lunch op woensdagmiddag opfleurt met een klein optreden. Dat gaat zelfs zover dat ze collega’s meetrekt. Het ontbijt is herdacht om een zeer ‘huiselijke’ sfeer te creëren, waarbij de mogelijkheden voor de bewoners om zelf dingen te doen en keuzes te maken (sap persen, boterhammen maken, beleg kiezen…) volop worden benut. Er is ook de oprichting van een ‘welkomstcomité’ van bewoners, dat het speciale boekje heeft herwerkt dat nieuwkomers krijgen om de grote verandering in hun leven wat te verzachten. Er is de ‘kletshoek’ die binnen is ingericht op voorstel van een bewoner, ter compensatie van het feit dat je in de winter ‘s namiddags geen tuingesprekjes kunt hebben. Er is ook de aanstelling van ‘doorverwijzers’ per verdieping, die de vragen en verwachtingen van bewoners doorgeven. Er is het maandelijkse nummer van Ecritoire, een interne krant die in de kamers wordt verspreid – en die binnenkort online zal verschijnen. De krant verslaat het leven in huis. In de COVID-context is er het inhuren van versterking om niet overspoeld te worden door de organisatie van bezoeken op afspraak. Dat kon dankzij het adresboek van een bewoonster in een recordtijd worden uitgevoerd.

Pascale De Koster, Halima Lazraq en Anne De Witte popelen om deze gunstige voedingsbodem nieuw leven in te blazen. Ze koesteren een echte Tubbe-verwachting: dat iedereen in huis zich de participatieve geest van het model eigen zal maken. ‘En dat iedereen zich goed voelt in Notre-Dame de Stockel. We komen met meer plezier naar ons werk als we dingen tot stand brengen die zinvol zijn, zowel voor ons als voor de bewoners.’

Verborgen talenten benutten

In Notre-Dame de Stockel, a fortiori met straks de toepassing van Tubbe, wordt een werknemer niet herleid tot de strikte rol die door haar functie wordt bepaald. ‘Zoals overal zijn er bij nieuwe projecten mensen van het “locomotief-type” en anderen die meer het type “wagon” zijn. Dat is inherent aan ieders persoonlijkheid. Wij proberen in elk geval het indelen in categorieën bij ons personeel te overstijgen. Tijdens de lockdown heeft een zorgassistente die ook competenties heeft als schoonheidsspecialiste, een klein salon geïmproviseerd met zen-muziek, waar ze kapsels verzorgde en aan manicure en pedicure deed. Dat was een groot succes.’ Het optimaal benutten van individuele kwaliteiten en talenten haalt mensen uit hun primaire, strikte rol die wordt gedicteerd door hun professionele protocollen. ‘Dat kan een opwaartse spiraal creëren: collega’s zien dat het initiatief relevant is, er ontstaat wedijver, ook zij komen met voorstellen…’