Het kernteam met goesting!

De start van Tubbe

We krijgen regelmatig de vraag: we willen “Tubbe” worden maar hoe starten we precies? Wat is belangrijk om van bij de start in het vizier te houden? Wat verliezen we beter niet uit het oog? Het is een greep uit de onderwerpen waar we ons met een groepje Tubbe-adviseurs over bogen.We gingen in twee groepen aan de slag wat de diverse insteken gaf waar wel de gelijkenissen in kwamen bovendrijven. We geven graag enkele inzichten mee.

Een Tubbe-kernteam

Eén van de gelijkenissen is het “Tubbe-kernteam” (deze term hanteren we even als werktitel) dat we in elk Tubbe Huis terugvinden.Het gaat niet over in steen gebeitelde wetmatigheid die zegt hoe zo een team er moet uitzien. Maar de ervaring bracht ook gelijkstemmigheid: beter niet te groot om het werkbaar te houden, maar anderzijds ook niet te klein want het kernteam moet voldoende veelzijdig zijn samengesteld. Kies daarbij niet enkel “management” maar betrek ook verpleging, verzorgenden, logistieke mensen – betrokkenheid creëert draagvlak.

Uit onze bevraging van kernteams dit voorjaar (2022) blijkt dat een kernteam gemiddeld 9 deelnerms telt.

Wie zijn de deelnemers?

Vooral mensen die er goesting in hebben klinkt het hier unisono.

Ze zijn immers de stem, de oren en ogen van de medewerkers. Ze zijn diegenen die de waakvlam aansteken en het vuurtje smeulend houden. Sterke ambassadeurs zijn nodig om het participatieverhaal dynamiek te geven. Het belangrijkste criterium blijft: ze moeten er vooral goesting in hebben.

Maakt de directeur of een lid van de directie atlijd deel uit van het kernteam? We komen niet tot een eenduidige conclusie. Waarover men het wél eens is: als de directie geen deel uitmaakt van het kernteam moet de directie een duidelijk engagement opnemen. Men moet vierkant achter het initiatief gaan staan, aanwezig zijn bij de opstart en een duidelijk mandaat geven aan het kernteam.

Wat de bewoners zelf? De participatie van bewoners neemt in praktijk verschillende vormen aan. Vaak worden bewoners vooraf bevraagd rond hun verwachtingen, zodanig dat men op basis van deze input een vliegende start kan maken. De bewoners maken doorgaans geen deel uit van het Tubbe-kernteam. De ervaring leert dat bewoners dit als te abstract, te weinig concreet ervaren. Dankzij de Tubbe bevraging krijgt men wél aan ‘t begin van het traject zicht op de mate waaarin de bewoners zich ‘thuis’ voelen en het WZC zou aanbevelen aan anderen.

Het “Tubbe-kernteam” is de motor van verandering

Het kernteam is de motor van de verandering – geen eiland! Ze nemen allerhande initiatieven en starten werkgroepen op om het Tubbe verhaal handen en voetjes te geven, zoals het organiseren van bewonersbevragingen,  het ondersteunen van het team en -coaches in de zoektocht naar het levensverhaal van bewoners…

Een valkuil is dat dit team binnen de organisatie een eigen leven gaat leiden en te weinig aansluiting vindt met het volledige team. Om deze te overbruggen kwamen we nog tot een aantal praktische tips; ook weer kleine stappen die de openheid en verbinding kunnen stimuleren. Zorg voor ankerpunten; twee voorbeelden: “de laatste 10 minuten van de agenda van het kernteam sluiten alle teamcoaches aan” of “maak van Tubbe een agendapunt op élke directievergadering”.

Inleven

Bij de start van het Tubbe traject is het belangrijk om de Tubbe principes even toe te lichten. “Wat is Tubbe? En nog belangrijker is even stil te staan in welke mate het huis – rekening houdend met de visie – al Tubbe is? Het zoeken naar de kleine voorbeelden, de aanknopingspunten met de visie vandaag?”; dat geeft aldus de coaches, veel energie.

Inleefvragen roepen bij de coaches spontaan goeie ervaringen op.  Het kerteam (en bij uitbreiding alle teams) wordt gevraagd zich te verplaatsen in de huid van een bewoner.  “Wat als jij hier zelf zou wonen?  Wat betekent het dan voor jou om zinvol bezig te zijn? Wat zou jou plezier doen als je hier woont? …’

Die vragen zetten medewerkers altijd aan het denken. En ja – soms komt er het antwoord: “Ik zou hier zelf nooit kunnen wonen, ik hoop dat ik hier niet terechtkom.”

Maar dat is ook een kans om door te vragen: “Wat wil je niet? Wat zou een woon – en zorgcentrum voor jou wél kunnen bieden?”  Het durven behandelen van die vragen kan soms ogen openen. Een ommekeer in het denken teweeg brengen.

Tubbe is geen project

Het kan tenslotte, niet genoeg worden benadrukt: Tubbe is géén project. Het is een manier van zijn. Autonomie en participatie horen in het DNA van een woon- en zorgcentrum te zitten.

Het spoort met belangrijke bekommernis die breed gedeeld worden binnen de community. De aandacht die naar Tubbe principes is een versterking of verdieping die men geeft aan bestaande initiatieven, waaronder Innovatief Organiseren (IAO) of initiatieven inzake kwaliteitsborging (zie Prezzo). Het is een integrale benadering die de WZC voor ogen hebben. Het is daarom belangrijk om bij de start de lopende trajecten (IAO ea.) even onder de loep te nemen en te kijken hoe ze samen sporen.

Mieke Van Gramberen, juni 2022

Bedankt Tubbe-coaches voor het delen!

Dank aan (in alfabetische volgorde: Katrien Colson, Karen Van Garse, Lynn Cools, Mieke Vandorpe, Veerle Herst)