Gratis ervaring van senioren krijgen? Dát vraagt echt een mentaliteitswijziging!

We interviewden Tubbe Ambassadeur Leen Vergaert.

De zorg mag onder druk staan door besparingen, maar mensen zoals Leen strijden dagelijks voor relationele en kwalitatieve zorg. Ze heeft dan ook de mond vol over haar “Tubbe Leefhuis” Home Sint-Franciscus in Kluisbergen.

Maar wat bedoelt ze daar eigenlijk mee – “een Leefhuis”?

Leen: “De vraag gooit me een beetje terug in de tijd toen ik in 2018 voor het eerst in contact kwam met het Tubbe-Model.  De directie zocht een trekker, iemand die zich zou verdiepen in Tubbe en het verhaal ook zou uitrollen. Ik was onmiddellijk verkocht, het dossier werd ingediend en een Tubbecoach nam ons mee op weg.  Tijdens het traject werd het pas écht duidelijk dat het “the way to go” was. Het is toch normaal dat mensen over hun eigen leven kunnen blijven beslissen ook al wonen ze in een woonzorgcentrum!  En dat begint al bij de kleine dagdagelijkse dingen.

Niet alleen de bewoners hebben een stem, ook medewerkers kunnen eigenaarschap opnemen in huis.  Het is weliswaar een mentaliteitswijziging waar iedereen even doormoet. Medewerkers, maar zij niet alleen: ook bewoners en familie. Ook zij moeten allen ervaren dat zij mee het reilen en zeilen kunnen bepalen. Dat gaat niet vanzelf en vraagt tijd. We willen niet dat zorg van thuis naar de voorziening wordt overgedragen, maar we hebben een gedeelde zorg nodig in functie van kwaliteit van het leven.

Eens je focus kan leggen op wat de bewoners zélf willen én zélf kunnen – dán kan je spreken van een Leefhuis. Een huis vol mogelijkheden om te leven, wonen en werken. Ook toekomstige bewoners moeten dat leren. Ze zijn allemaal veel waard. Dat moeten ze durven zien.

En de buurt? 

“Ook daar is een mentaliteitswijziging nodig!”, gaat Leen gedreven verder:
“De buurt heeft vaak zo’n foute perceptie over hoe het is om te leven in een woonzorgcentrum. We werken daar intussen hard aan, sámen met de bewoners om dat beeld te veranderen.” 

André woont in wzc Home Sint-Franciscus in Kluisbergen: “Toen ik nog thuis woonde, schreef ik artikels voor het maandblad Kluisbergen en voor het weekblad ‘Kerk en Leven’.  Ook al woon ik hier nu met mijn vrouw, Lieve,  in Home Sint-Franciscus, ik blijf mijn journalistieke activiteiten voortzetten van hieruit.  In mijn artikels hou ik bovendien iedereen op de hoogte van het reilen en zeilen in het woonzorgcentrum.”

“Menselijke zorg en participatie”

“Een te volgen gouden regel voor mij is om in te zien hoeveel we kunnen leren van de mensen die hier wonen. Dat kán niet anders. Ze hebben een heel leven vol ervaring – priceless!  Een juiste benadering van wonen en zorg gaat precies over die levenservaring. Zij weten wat ze als mens willen en niet willen. Levenswijsheid moet centraal staan.  “Stel je voor dat jij hier komt wonen als je 85 jaar bent…”. Dat sijpelt stilaan door. Stilaan want: Ervaring gratis? Dát vraagt echt een mentaliteitswijziging!”

“Ik vertel het graag met een anekdote:” zegt Leen: Sinds twee jaar hebben we een onthaaldag voor nieuwe medewerkers.  We zetten die dag vooral in op verbinding tussen de mensen en de verschillende disciplines die er zijn. Omdat bewoners natuurlijk een belangrijke rol spelen kan een panelgesprek met hen niet ontbreken.  Ze beantwoorden vragen als: “Hoe is het hier om te wonen? “Kan je hier beslissen over je eigen leven?”, “Vind je inspraak belangrijk?”.  Bij de allerlaatste vragen werd het plots bijzonder aangrijpend. Veel nieuwe medewerkers hadden het idee dat mensen hier geleidelijk aan terechtkomen. Ze verliezen een partner of de gezondheid wordt wat minder. Ze stelden daarover vragen en toen kwam de confronterende ontnuchtering: dat was totaal niet zo. Voor iedereen was dat een behoorlijk traumatische, abrupte gebeurtenis geweest. Van de éne op de andere dag kwamen ze hier wonen. Een stevige verlieservaring. Die verhalen lieten echt een diepe indruk na op de medewerkers. Ze begrepen plots dingen anders. Daar zie je het gelaat van de menselijke zorg plots. Ze werden er spontaan van doordrongen.

Het zorgde ervoor dat er co-creatie ontstond tussen medewerkers en bewoners. Een werkgroep rond rouw en verlieservaringen was geboren met als vraag:  Hoe kunnen we dit thema onder de aandacht brengen? Welke tips kunnen bewoners geven aan medewerkers om met dit verlies en met dit verdriet om te gaan en helpen dragen?  Bewoners en medewerkers nemen daar samen hun verantwoordelijkheid op. Het is een manier van werken die echt de voorkeur heeft net omdat ze zo menselijk is. Mensen krijgen zo een stukje verantwoordelijkheid, een héél belangrijke vorm van participatie.

Dit is een stevig voorbeeld, maar participatie zit ook in hele kleine praktische dingen. Heel tastbare dingen: we hebben enkele fruitkenners onder de bewoners. Het zijn zij die bepalen wanneer het fruit in de bomen rijp is voor appelmoes en confituur.  Een andere bewoner zegt: Het wordt lente: geef eens wat gerief om het terras klaar te zetten…. Mensen die verantwoordelijkheid kunnen nemen: het geeft zinvolheid aan het leven!

Jouw besluit?

Verantwoordelijkheid kunnen nemen maakt je mens en samenwerking brengt voldoening. Als je kan werken met mensen met bakken levenservaring is het voor mij erg eenvoudig: TINA! There Is No Alternative!